Terapia poznawczo-behawioralna to jedna z metod psychoterapeutycznych, która posiada naukowo dowiedzioną skuteczność w leczeniu wielu zaburzeń i problemów emocjonalnych. Wyróżnia się m. in.: koncentracją na teraźniejszości oraz przyszłości, ponieważ jej celem jest poprawa aktualnego i przyszłego funkcjonowania pacjenta. Terapia CBT jest ograniczona w czasie i zajmuje od kilkunastu do kilkudziesięciu spotkań raz w tygodniu po 50 minut każde. Ponadto zorientowana jest na cel ustalony wspólnie przez pacjenta oraz psychoterapeutę – celem może być usunięcie nieprzyjemnych objawów, zmiana dotychczasowego stylu życia, poprawa relacji z innymi ludźmi czy rozwój osobisty. W terapii CBT podkreśla się, że to pacjent jest ekspertem w dziedzinie własnych przeżyć i doświadczeń, a terapeuta jest ekspertem od mechanizmów powstawania i funkcjonowania danego problemu oraz zna techniki mogące pomóc w walce z nim. Tylko współpraca obu stron może doprowadzić do sukcesu, czyli rozwiązania problemu i zmniejszenia odczuwanego dyskomfortu. Warto również zauważyć, że CBT ma charakter edukacyjny, dzięki czemu pozwala pacjentowi rozwinąć umiejętności, które można wykorzystać do poradzenia sobie w trudnych sytuacjach. Podczas spotkań pacjent otrzymuje pełną psychoedukację na temat diagnozy oraz jej genezy, a także uczy się sposobów rozwiązywania problemów, poprawy swojego samopoczucia, radzenia sobie z lękiem i stresem, przytłaczającymi myślami co nawet po skończonej psychoterapii pozwoli mu stać się swoim własnym terapeutą. 

Każda sesja psychoterapii ma określoną strukturę. Podczas części wstępnej omówiony zostaje nastrój pacjenta, jego przeżycia i myśli z ostatniego tygodnia oraz wspólne ustalenie planu bieżącej sesji. Następnie przechodzi się do omówienia pracy osobistej z poprzedniej sesji, porusza się tematy zgłaszane do pracy na początku spotkania, a w części końcowej jest czas na podsumowanie oraz udzielenie informacji zwrotnych. Terapia poznawczo-behawioralna oparta jest na wspólnym działaniu. Podczas sesji zaplanujesz razem z terapeutą ogólne oraz te bardziej szczegółowe cele, do których dążysz. Terapeuta poznawczo-behawioralny będzie Twoim przewodnikiem po zawiłym świecie emocji, myśli i zachowań, ponieważ ekspertem od siebie jesteś Ty sam. Bardzo ważna dla skuteczności psychoterapii będzie Twoja aktywność pomiędzy sesjami, która stopniowo będzie Cię przybliżać do stania się swoim terapeutą. 

CBT opiera się na modelu poznawczym funkcjonowania człowieka, który zakłada, że nasze emocje, objawy fizjologiczne oraz zachowania powstają na skutek tego, jak postrzegamy konkretne zdarzenie. Interpretacja danej sytuacji, czyli proces nadawania znaczenia, ma wpływ na to, jak się zachowamy oraz jakie emocje wzbudzi w nas dane zdarzenie.

W jakich zaburzeniach terapia poznawczo-behawioralna jest szczególnie skuteczna?